NAAR DE OSA PENINSULA
Het uiterste zuiden van Costa Rica is afgelegen en wild. Wat mij betreft is het de mooiste streek van het land. Deze uithoek met de meeste regenval op een jaar herbergt 2,5% van alle biodiversiteit op onze planeet op een oppervlakte die slechts een 3 miljoenste van het aardoppervlak beslaat. Corcovado is de plaats met de hoogste concentratie (4%) zodat natuurliefhebbers al helemaal geen reden hebben om te twijfelen.
De Osa Peninsula is vanuit San José circa 5 tot 6 u. rijden. Je bezoekt deze regio meestal na een verblijf aan de Central Pacific of de Costa Ballena. Of je maakt het jezelf makkelijk en vliegt met een klein vliegtuigje tot in Drake Bay of Puerto Jiménez.
Jaren geleden verloren we ons hart aan Drake Bay in het westen van de Osa. Deze keer rijden we met de wagen vanuit de Costa Ballena naar een nog onbekend paradijsje op het schiereiland. Eens de brug over de Terraba Rivier voorbij, negeren we de afslag naar Sierpe. Rij je toch rechtsaf dan passeer je onderweg naar Sierpe het vernieuwde Palmar Sur vliegveld en de archeologische site van de mysterieuze Bolas in Finca 6.
NAAR DOS BRAZOS
Langs de Ruta 2 passeren we kleine gehuchten. Een gehucht met een schooltje, een kerkje en een voetbalveld wordt hier als een dorp beschouwd. Het is soms maar een straat groot. We slaan 32 km voorbij de brug rechtsaf naar de Ruta 245 richting Puerto Jiménez (75 km). Recht voor je doemt het onherbergzame Piedras Blancas Nationaal Park op. Onderweg kan je in El Mirador iets eten bij een panoramisch uitzicht. Heb je geen honger of dorst? Geniet dan vanop een viewpoint met parking (iets voor dit restaurant aan de linkerkant van de weg) van het uitzicht over de vredige Golfo Dulce.
Steile hellingen flankeren de asfaltweg die zich door een groen landschap slingert. Ben je onderweg naar Drake Bay? Sla dan voorbij Rincón rechtsaf. Deze dirt road snijdt dwars door de jungle en is enkel met een 4×4 in het droge seizoen te rijden.
Onderweg naar Puerto Jiménez steken eenzame en majestueuze ceiba’s af in een landschap dat open en kaler wordt. De bosontginning voor veeteelt heeft hier in de jaren ’70 vele open vlaktes gecreëerd. Deze littekens in het landschap vormen een groot contrast met de meest biodiverse plek op aarde die erachter verscholen ligt: Corcovado.
We draaien rechtsaf naar Dos Brazos op 8 km voor Puerto Jiménez. Een geribbelde grindweg brengt ons daverend naar een typisch Tico dorpje middenin ongerepte natuur.
GOUDWINNING en destructie
Dos Brazos was een van de belangrijkste goudmijnlocaties op het schiereiland. Het ligt namelijk tussen de 2 zijtakken van de Rio Tigre waarin de grootste concentratie aan natuurlijke goudafzettingen op het schiereiland te vinden is. Dit maakt de rivier lucratief voor ambachtelijke ‘oreros’ (goudzoekers) die met gold panning hun familie onderhouden. Na het vertrek van de United Fruit Company in 1985 ging men in Corcovado op zoek naar nieuwe inkomsten. De goudkoorts sloeg toe met destructieve gevolgen voor de natuur.
Helaas trok de regio ook grootschalige internationale goudwinning aan. Door het inzetten van zware machines was de impact op de omgeving dramatisch. Het ongerepte landschap werd vernield, habitats gingen verloren, diersoorten stierven uit en ontbossing en aardverschuivingen zorgden voor verhoging van de lokale temperaturen.
Als reactie op deze immense milieuschade kreeg bijna 40% van het grondgebied van de Osa Peninsula in 1975 de status van beschermd natuurgebied als Corcovado National Park.
heropbouw
In de jaren 80 verbood de regering goudwinning in alle vormen. Goudzoekers werden opgespoord en hardhandig verwijderd. Hoewel de milieuomstandigheden op lange termijn verbeterden, was de impact op korte termijn voor veel lokale bewoners nefast door hoge werkloosheid. Sindsdien werkt de gemeenschap op grote schaal aan het herstel van hun lokale economie door in te zetten op activiteiten die de waardevolle ecosystemen rond hun dorp beschermen.
In 2004 richtte de gemeenschap ACODOBRARTI op, een vereniging die zich inzet voor de bescherming van de flora en fauna van Dos Brazos de Rio Tigre. De vereniging is de belangrijkste katalysator bij het realiseren van nieuwe duurzame activiteiten door middel van educatie van de gemeenschap. In februari 2015 opende ACODOBRARTI de eerste ingang in het Corcovado National Park. Dos Brazos heeft intussen 25 nationaal gecertificeerde parkgidsen.
ECOTOERISME EN LOKALE ECONOMIE
90% van de bevolking leefde hier van het goud zoeken. Het aantal ambachtelijke goudzoekers is vandaag gedaald tot minder dan 40%. De overheid hanteert een gedoogbeleid tot er voldoende economische alternatieven zijn. De associatie El Tigre Dos Brazos werd in dit kader opgericht om eco tours te organiseren. Het dorp heeft beslist heel wat troeven uit te spelen. De natuurlijke rijkdom is echter een mes dat langs beide kanten snijdt.
Ecotoerisme staat nog in de kinderschoenen. We hopen dat het dorp goed blijft waken over haar natuurschoon. Dos Brazos is door haar ruige karakter gelukkig niet voor iedereen geschikt. Het zal daardoor niet snel een volgend Manuel Antonio worden. De ruwe wildernis en rijke flora en fauna zetten de toon. Er is ook zo goed als (nog) geen internetverbinding. Voor sommige reizigers een echte no-go. Voor natuurliefhebbers maakt het de connectie met de overweldigende natuur nog groter.
Dos Brazos staat voor een immense uitdaging. Ecotoerisme is hier echt balanceren op het dunne koord tussen natuurbehoud en lokale economie.
WANDELINGEN IN DOS BRAZOS
Voor birdwatching en wandelingen is het onmiskenbaar een echt paradijs. Zowel het El Salto Trail (naar een waterval) als het Bolita Trail door de rivier naar Bolita Rainforest Hostel zijn een aanrader. Beide trails zijn gratis te bewandelen. Lees meer over een verblijf in het hostel op Bestemming Pura Vida.
Je kan hier ook rechtstreeks het Corcovado National Park in (75 USD inclusief gids). Een lus van 7 km brengt je tijdens een wandeling van 7 tot 8 u. langs het Tigre Trail tot 3 km het park in. Dat is niet ver, maar je proeft wel vrij snel de wildernis waarin je wandelt. Wie met een krap reisschema zit, staat op 25 min. vanuit Puerto Jiménez in Corcovado wat een groot contrast is met de afstand die je moet afleggen naar La Leona ranger station. En je steunt er meteen ook echt de lokale economie van Dos Brazos mee.
dorpsleven in dos brazos
Er rijden amper tot geen auto’s in het dorp. Dorpsbewoners wandelen op dirt roads te voet of te paard. Het dorp is amper 3 straten groot. Je kan er vlot op eigen houtje wandelingen maken wat we ook gretig doen. De hoofdstraat links eindigt aan de rivier waar een gezin op grote keien een BBQ heeft geïmproviseerd. Ze knikken ons vriendelijk toe terwijl kindjes op blote voeten voor ons rennen op weg naar het openbare ‘piscina natural’, een natuurlijk zwembad in de rivier waar je vanop een rotsblok het water in kan springen. Een grote plons volgt op het geren naar het water dat helder is en ideaal van temperatuur.
Dorpskinderen spelen in de modder. Ze lachen hun witte tandjes bloot terwijl ze zichzelf en elkaar van kop tot teen onder de modder kleven. We beseffen plots dat we middenin de vuurlinie zitten! We kunnen nog net een modderaanval vermijden en schuiven iets hoger op de rotsen. Alsof ze kleefnappen aan hun voeten hebben, rennen ze soepel over de vele grillige rotsen. We vallen hier op als enige toeristen in het dorp. Toch voel je je hier geen buitenstaander. Het charmante dorp en haar hartelijke inwoners laten je meteen thuis voelen. Hier hoef je de betekenis van Pura vida niet ver te zoeken. Dit is puur genieten…
eten en logeren in dos brazos
Dos Brazos heeft een klein buurtwinkeltje (pulperia) en een sobere soda waar dorpsbewoners samen tv kijken. De pulperia is net gesloten. De oude Tica dame lacht ons toe en haalt een gigantische sleutel boven om ons verder te helpen. Het oude winkeltje heeft geen groot assortiment. De meeste houten planken zijn leeg, maar je kan hier wel het hoogstnodige vinden. Of je kan er je goud inruilen. We kopen een zak ambachtelijke nachos, tomaatjes, avocado en kaas voor de lunch en wandelen terug naar het andere einde van de straat, naar Amazonita.
Amazonita lodge ligt helemaal verscholen op het rechtse uiteinde van de hoofdstraat waar de weg overgaat in een wandelpad (Bolita Trail). De 3 cabina’s bieden voldoende privacy. Je hebt het gevoel dat deze ongetemde omgeving voor jou alleen is. Onze cabina Zenon bereiken we na een heleboel traptreden tot we op het terras worden beloond met uitzicht over de weelderig tropische omgeving in de achtertuin van Corcovado.
OUTDOOR LIVING
Ook hier klinkt het brandalarm van de jungle. De cicaden gaan met z’n honderdduizenden tegelijk luid tsjirpen. Kippenvel! In de douche word ik nauwlettend in de gaten gehouden door kleine vleermuizen die me met grote ogen aanstaren. Telkens ik ze op foto wil krijgen, vliegen ze een eindje op. Tuurlijk, hun privacy is wel belangrijk! De fotoschuwe beestjes blijven de komende dagen bij ons in het huisje logeren.
De outdoor keuken is ruim en rustiek. Cabina Philae, de kleinere cabina iets hogerop heeft een geen eigen keuken (wel een koffiezet) en is geschikt voor koppels die niet wensen te koken. Het is inmiddels heel zwoel bij een hoge vochtigheid. Ik loop op blote voeten op het houten terras en lees wat. Hier is geen wifi, maar dat mis je echt niet. De connectie die je hier hebt met de natuur is zoveel meer waard. Hoe zwoel het hier ook is, ik bruis van de energie!
de natuur in onze kamer
De kamer is volledig open. Ik ben helemaal smoor op het bureautje met zicht op de jungle. Het is een zalige plek om mijn reisnotities te verwerken. Terwijl de zon zakt, tilt de wind het witte voile gordijn op en blaast het langs me heen. Wat een romantisch plekje. Ik voel me zowaar een ontdekkingsreiziger in nog onontgonnen mysterieus gebied die ’s avonds haar observaties neerschrijft.
De brulapen maken het compleet en zorgen voor een brede lach op mijn gezicht. Je krijgt hier gewoon kramp in de kaken van het vele glimlachen. Alé ik toch 🙂
‘Ik wil hier nooit meer weg’ denk ik steeds.
Een open air room wilt ook zeggen dat we die avond bij kaarslicht onze ogen uitkijken naar het leven op het muskietennet, in de keuken en op de vloer. Krekels tsjirpen, kikkers kwaken en het zachte schrille gekef van gekko’s neemt toe eens alle lichten uitgaan. ’s Nachts naar toilet gaan, doe ik veiligheidshalve toch maar even met de zaklamp. Ik wil vermijden dat ik iets onder mijn voeten hoor kraken of sissen.
IN THE JUNGLE, THE MIGHTY JUNGLE…
Wakker worden doe je hier met de natuur. Dat is bij de allereerste zonnestralen met het lage oe-oe van de brulapen op de achtergrond. Het heeft deze nacht flink geregend. De geur van petrichor in de natte omgeving en de felgroene kleur van de bomen waar vele vogels aan hun ochtendlied zijn begonnen, tovert alweer een glimlach op mijn gezicht. In zo’n omgeving wil ik wel elke dag wakker worden. Ik giet heet water door de koffiesok en installeer me met mijn dampende mok verse koffie in de houten zitstoel op het terrasje en neem de natuurlijke omgeving in me op.
Het symfonisch orkest van de natuur wordt aangevuld met vele kleine ritselgeluidjes. De pup des huizes heeft het druk met een kleine gekko op de houten paal van het terras te volgen. Die gaat in deze omgeving zijn bezigheid nog hebben.
Voor het ontbijt wandelen we naar beneden, naar de inkom van Amazonita en tegelijk het enige restaurantje in het dorp.
Cucinara Tica maakt ons een hartig Tico ontbijt. Om 9 u. worden we verwacht aan het toeristisch centrum in het dorp waar onze begeleider en paardjes staan te wachten.
PAARDRIJDEN IN DOS BRAZOS
Met de paarden trekken we door en langs de Rio Tigre. Onze begeleider lacht ons hartelijk toe. Hij heeft een bruin verweerd gezicht met afgebroken tanden en spreekt enkel Spaans. Het wordt dus een goede oefening voor mij. Eens de dorpsbewoners merken dat je in hun eigen taal probeert te communiceren, zie je hen meteen opleven en willen ze jou zoveel mogelijk vertellen. Uiteraard in het Spaans.
Tijdens het paardrijden zien we onderweg goudzoekers. Het is duidelijk harde labeur om de hele dag door stevige keien in de rivierbedding met hand en schop te verplaatsen.
de achtertuin van corcovado
Cicades zorgen in interval voor de nodige achtergrondmuziek terwijl we dieper de groene jungle inrijden. De paardjes wegen elke stap op de keien van de rivierbedding voorzichtig af tot we aan de rand van Corcovado Nationaal Park komen.
Hier stappen we af. Met de paarden mag je niet in beschermd natuurgebied. We zien een zwarte arend pronken op een tak. De hellingen langs de rivier schieten de hoogte in met kolossen van junglebomen vol leven. Ik geniet van de geuren, het ruisen van de kabbelende rivier en de vele geluiden in deze rijke omgeving. Het is een perfecte plek voor Shinrin-Yoku. Onze gids verkiest een dutje langs de kant terwijl ik in de berm op zoek ga naar reptielen. Een night walk in deze omgeving moet helemaal het einde zijn!
Honger. Na het paardrijden eten we in onze casita ons lunchpakket op. Rijst, gebakken banaan, roerei en zwarte bonenpasta zitten in een bundeltje van bananenbladeren gepropt. ‘Het oog wilt ook wat’ gaat wat verloren als we de tamales open vouwen. Maar het smaakt enorm!
in de RIO TIGRE
Goudwinning blijft de grootste bestaansreden van het dorp. Ook de gids voor onze volgende tour spreekt enkel Spaans. Hij praat echter duidelijk en langzaam en vertelt honderduit over zijn eigen huisje dat hij verderop langs de rivier aan het bouwen is. De wandeling gaat langs en dwars door de rivier.
Met waterschoenen stappen we door de rivier. We waden door ondiepe en heel diepe stukken tot we aan de hut komen van onze begeleider. Hij heeft nog veel werk voor de boeg maar een toilet op een open platform met jungle view is er wel al. Ik kijk rond me: mooi zicht, dat wel. Iets meer privacy zou leuk zijn.
GOUD ZOEKEN
In de rivier demonstreert hij de verschillende manieren om goud te zoeken. En dan gaat hij in stilte aan de slag. Ook Tom zet zich geconcentreerd aan het werk. Benieuwd of er goud zal gevonden worden.
Ik geniet intussen van het groene goud. Het weelderig groen van de jungle wordt prachtig weerspiegeld in het glasheldere water.
De heren gaan er volledig in op. Ze scheppen vlakbij een watervalletje diep op de keienbodem. Na een uurtje zetten ze de zoektocht stop. ‘Kijk, goud!’ zegt Tom. Ik moet heel goed kijken. En ja, toch wel 4 goudschilfers die samen een volle dollar waard zijn 🙂
dos brazos haalt de top 3
De 3 dagen in Dos Brazos waren een rijke en relaxe ervaring. De natuurlijke energie die de omgeving uitstraalt, is overweldigend. Dit dorpje katapulteert zich dan ook meteen in mijn top 3 van favoriete plekken in Costa Rica. Ik hoop dat de lokale gemeenschap een gezond evenwicht kan vinden tussen voldoende inkomsten uit toerisme en het afblokken van grote projecten die de charme en ongereptheid van deze omgeving enorm zouden verstoren.
We rijden langs de lange hoofdstraat tot we aan de ingang van het dorp komen.
En dan trekken we verder naar Puerto Jiménez. Onvoorstelbaar dat Dos Brazos amper 12 km verwijderd is van een vissersdorp waar het bruist van de bedrijvigheid.
- Wanneer naar de Osa Peninsula?
- Waar naartoe in Costa Rica?
- Wat neem je mee naar Dos Brazos?
Update: 21 maart 2020