De ruige wildernis van Piedras Blancas nationaal park aan de Golfo Dulce is niet druk bezocht. Nochtans barst het er van de biodiversiteit. Aan de rand bevindt zich Osa Wildlife Sanctuary, een dierenopvangcentrum op een al even unieke en afgelegen locatie.
Bespaar op transport
TIP: Boek je transport van zodra je de vlucht hebt geboekt. Tarieven stijgen snel als de beschikbaarheid mindert!
- Boek bij het meest betrouwbare autoverhuurbedrijf Adobe Rent a car. Krijg automatisch 10% korting verrekend via deze link. Wijzigingen en gratis annuleren is mogelijk tot 72u vooraf.
- Check ook bij Sunny Cars voor de all inclusive formule, eveneens met gratis annuleren optie.
- Beperkt budget? Vergelijk via deze link de beste deals voor een huurauto.
- Ga op avontuur met een 4×4 met rooftop tent van Nomad America en krijg 10% korting met deze code: UNDERTHETREES
- Boek tijdig jouw shuttle.
Deze bestemming is vooral interessant voor de echte natuur- en dierenliefhebbers die weg van de massa een minder bekend nationaal park of een heel speciaal opvangcentrum willen bezoeken.
naar piedras blancas nationaal park
- Rij de Ruta 2 en neem de dirt road naar het ranger station in la Gamba.
- Bezoek de rand van het park vanuit Golfito of langs private trails van lodges aan de oevers van de Golfo Dulce (enkel bereikbaar met een bootje).
- Neem vanuit Puerto Jiménez het bootje naar de overkant.
Esquinas Forest sector
Oorspronkelijk was deze zone een sector van het Corcovado Nationaal Park. In 1994 werd Piedras Blancas als één van de laatste onbeschermde tropische laaglandregenwouden aan de Stille Oceaan uitgeroepen tot nationaal park.
Het land was echter in handen van particulieren die beschikten over exploitatievergunningen voor het gebruik van dit weelderige woud. Later dat jaar richtte Michael Schnitzler, een bekende klassieke violist uit Wenen en parttime inwoner van Costa Rica, een non-profitorganisatie op genaamd “Regenwald der Österreicher” met als doel fondsen te werven om onroerend goed te kopen in het Esquinas bos.
In 2006 werd met 2 miljoen euro 34,7km² regenwoud opgekocht. Dit gebied werd aan de regering van Costa Rica gedoneerd om onder te brengen in het nieuwe Piedras Blancas Nationaal Park. Met een deel van de middelen werden rangers aangesteld. Het project ondersteunde tevens Rescate Zooave en Pro Felis (nu Centro Rescate Las Pumas) om diersoorten zoals de Scarlet Macaw en de wilde katachtigen terug in het gebied te reintroduceren.
Naast het aankopen van regenwoud, beheert “Rainforest of the Austrians” de Esquinas Rainforest Lodge, een belangrijke werkgever voor de inwoners van het naburige dorp La Gamba. Het derde luik van het project is het biologische station La Gamba waar onderzoek gebeurt in het kader van natuurbehoud. Zo werden hier op 1 hectare meer dan 180 verschillende boomsoorten geïdentificeerd.
De zone is een opmerkelijke plek die van de UNESCO het label kreeg van ‘biodiversiteit hotspot’.
Flora en Fauna in Piedras Blancas
Piedras Blancas Nationaal park omvat naast het regenwoud ook bergen en de stroomgebieden van de Rio Esquinas en de Rio Piedras Blancas. Het wordt door velen beschouwd als de beste plek voor birdwatching. Tegelijk is het de thuisbasis van een grote verscheidenheid aan dieren in het wild.
En dat lijstje is heel indrukwekkend: 96 zoogdiersoorten(waaronder jaguars, poema’s, coati’s, stinkdieren, luiaards, apen, knaagdieren en vleermuizen), meer dan 300 soorten vogels, 42 soorten reptielen en 37 soorten amfibieën. Maar ook in het omringende water van de Golfo Dulce is het leven zeer rijk.
Mission Blue verklaarde de Golfo Dulce tot ‘Hope Spot’ in een poging om het broodnodige bewustzijn te creëren voor inspanningen om het unieke en kwetsbare leven in het water te beschermen.
Torenhoge bomen bedekt met epifyten, bromelia’s en orchideeën maken er een sprookjesachtig tafereel van, weliswaar in een zeer ruige omgeving.
Bezoek Piedras Blancas Nationaal Park
Grenzend aan het Golfito National Wildlife Refuge verbindt het Piedras Blancas Nationaal Park zich met het Corcovado National Park. Dat zorgt voor een belangrijke en ecologisch diverse biologische corridor in de Golfo Dulce waar natuur, waterbronnen en dieren beschermd worden.
Piedras Blancas is via de weg toegankelijk via La Gamba aan de Ruta 2. De dirt road tot het Ranger Station is enkel mogelijk met 4×4. Het park krijgt niet zoveel bezoekers te verwerken wat voor de natuur op zich een goede zaak is. De toegang is 10 USD per persoon. Je kan de trails alleen wandelen maar met een lokale gids spot je veel meer dieren die je anders over het hoofd ziet.
Neem voldoende water mee want je wandelt door regenwoud met een zeer hoge vochtigheidsgraad. Draag lichte kleding die makkelijk droogt en ga met gesloten stapschoenen op pad. Het kan hier modderig en glad zijn. Deze zone krijgt immers de meeste neerslag per jaar te verwerken.
Een klein aantal lodges aan de rand van de Golfo Dulce (enkel bereikbaar via het water) hebben private trails die je eveneens met een gids kan wandelen.
Logeren aan de rand van Piedras Blancas
Om de hoek van de gerenommeerde Nicuesa Ecolodge liggen de botanische tuinen van Casa Orquidea.
Andere suggesties
Toen de oprichters van Dolphin Quest en de oprichter van Rescate Zoo Ave ontdekten dat in beslag genomen dieren door de overheid vaak tot hun dood in kooien zaten, werd een release project op het domein opgestart. Rescate Zoo Ave kocht vervolgens grond grenzend aan het landgoed van Dolphin Quest aan waar dieren die bij hen revalideren na rehabilitatie terug in het wild kunnen worden vrijgelaten.
Een verscheidenheid aan vogelsoorten en wilde dieren die bijna uitgestorven waren in het Piedras Blancas Nationaal Park zijn zo met succes geherintroduceerd. Dolphin Quest werkt ook nauw samen met Osa Conservation in het kader van hun onderzoek naar jaguarpopulaties.
Wildlife in de Osa
National Geographic omschreef de Osa als de meest biodiverse plek op aarde. 2,5% van de biodiversiteit in de wereld is hier terug te vinden. Dat zijn heel veel dieren en heel veel vogels. Ook de populatie van Scarlet Macaws doet het hier goed. Gegarandeerd dat je in deze regio een duo of trio van deze grote kleurrijke en luidruchtige papegaaien ziet vliegen of in een boom amandelnoten zal zien eten.
Het is in Costa Rica verboden om wilde dieren (en dus ook papegaaien of macaws) in gevangenschap als huisdier te houden. Toch gebeurt het nog steeds. Het houden van papegaaien is een lange traditie die nog steeds in stand wordt gehouden. Ook apen worden vaak in bedroevende omstandigheden gehouden.
Behalve inbreuk op hun welzijn, zorgt dit ook voor gevaarlijke situaties in contact met mensen. Onder impuls van dierenorganisaties en dierenliefhebbers verhoogt de sociale controle en kunnen wilde dieren door SINAC in beslag genomen worden. Op haar beurt doet deze inspectiedienst van de MINAE (ministerie van Natuur en omgeving) een beroep op wildlife rescue centers. Zo ontstond ook het Osa Wildlife Sanctuary.
Net zoals de afgelegen ligging van het Piedras Blancas Nationaal Park, is het opvangcentrum op haar beurt ook zeer afgelegen. Je kan er enkel heen via het water.
Bezoek Osa Wildlife Santuary
Na het lezen van talrijke reviews over het Osa Wildlife Sanctuary is het niet eenvoudig om als dierenliefhebber een eenduidig beeld te krijgen. Een ‘negatieve’ opmerking dat de dame die het opvangcentrum beheert “meer om de dieren geeft dan om de bezoekers die een leuke tour willen”, gaf bij mij de doorslag.
Ik contacteer Carol om een overleg te regelen om een nieuw digitaal netwerk voor dierenopvangcentra in Costa Rica toe te lichten. Meteen krijg ik een enthousiaste mail terug. Het is even kijken wat lukt voor haar, want haar dag is goed gevuld. Tijdens Covid-19 moet ze het stellen zonder buitenlandse vrijwilligers. Het werk wordt er niet minder op. Ook de rondleidingen staan on hold. Toch maakt ze voor ons een uitzondering. Ze wilt meer weten over het project.
Een gaatje in haar drukke dagschema vinden is één zaak, tot bij haar geraken een andere. Osa Wildlife ligt immers aan de overkant van de Golfo Dulce en is enkel bereikbaar met een bootje. Aangezien de meeste bezoekers hier in combinatie met een andere excursie op het water langskomen, moeten we transport regelen enkel en alleen voor ons bezoek. En dat valt tegen. De prijs voor het transport van 2 reizigers loopt op. De volgende dag wachten we op de public pier in het haventje van Puerto Jiménez.
Mariscol, een medewerkster van het opvangcentrum, brengt ons met een bootje naar de overkant en terug.
De groene heuvels van het Piedras Blancas nationaal park vormen een prachtige backdrop. Ze leunen met hun dichte begroeiing beschermend over een smal strookje zandstrand. De omgeving is sereen. Er is niets anders dan de wind, de zon en het kabbelende water waarover het bootje vaart.
Aankomst in Osa Wildlife
Met een brede glimlach springen we uit het bootje op een ongerept strand geflankeerd door palmbomen en regenwoud. 240 hectaren van het oorspronkelijke landgoed van Osa Wildlife werd intussen opgenomen als deel van het Piedras Blancas Nationaal park.
Carol begroet ons op het strand. We worden gevraagd het rugzakje in het bootje te laten en niets mee te nemen wat los hangt en meegenomen kan worden (zonnebril, hoed, water,…). Er zijn hier namelijk een heleboel grijpgrage apenhandjes in de buurt. Om confrontaties en stress te vermijden, is het beter om hen geen kans te geven om met iets aan de haal te gaan. Dat lijkt logisch.
Ze spuit antibacteriële spray op onze handen en geeft ons een doekje om zonnecrème en andere producten van ons gezicht te halen, want Sweetie, een slingeraap die hier al jaren woont, blijkt heel allergisch in contact met bepaalde producten. Geen probleem. Maar zo close zal het contact ook wel niet zijn. Al snel moet ik die gedachte herzien.
Sweetie, de slingeraap
Sweetie komt op me afgestapt, neemt me bij de hand en brengt me naar de houten zitbank. Demonstratief gaat het dier voor me zitten, toont een plek op de vacht en wijst erheen. Ok… ? Sweetie neemt vervolgens mijn hand opnieuw en brengt deze naar het plekje. “She wants you to scratch it” zegt Carol. Door mijn hoofd flitst de waarschuwing: do not touch the wildlife.
En ik ben hier zowaar een slingeraap op tientallen plekjes aan het kriebelen!
Carol vertelt het verhaal van Sweetie en de jeuk die haar allergie met zich meebrengt. Sweetie is een blijver in het opvangcentrum. Samen met 8 andere slingerapen loopt ze hier vrij rond. In een ander rescue center bevinden blijvers zich in grote kooien met omgevingsverrijking.
Door de zeer afgelegen locatie, profiteert Osa Wildlife van een wel heel unieke situatie. Er is geen kooi nodig voor de residents die niet in het wild kunnen worden vrijgelaten omdat ze door omstandigheden te afhankelijk en teveel gericht op de mens zijn geworden. Aan omgevingsverrijking is hier alvast geen gebrek. Kapucijnapen kunnen hier niet vrijgelaten aangezien aanwezige wilde kapucijnen in de omgeving zeer territoriaal zijn en hen zouden doden.
Terwijl Sweetie intussen ook Tom’s hand blijft begeleiden naar plekjes om te kriebelen, luister ik naar Carol’s verhaal. Rond ons verzamelen zich slingerapen waaronder ook een moeder met baby.
Hoe het allemaal begon
Carol verhuisde in 1996 naar Costa Rica en startte een ecolodge in Caña Blanca. Toen een medewerker een red-lored parrot (geelwangamazone) met geknipte vleugels meebracht, bouwde ze netten rond het balkon zodat de vogel beschermd zat. Toen de vleugels hersteld waren, besloot ze hem de vrijheid te geven. Onder de indruk dat de vogel bleef terugkeren, deed al snel de ronde dat een ‘gekke gringa’ vogels hielp. Zo vonden de eerste dieren hun weg naar de lodge. Tot er geen tijd meer was om voor de gasten te zorgen.
Carol studeert sindsdien non-stop bij en verdiept zich in conservation, animal behaviour and animal welfare. In 2003 werd ze gecontacteerd door de overheid met de vraag om Poppy, een slingeraap die in beslag genomen was, te verzorgen. Toen stopte het niet meer en bleef het opvangcentrum groeien met circa 70 dieren onder haar hoede. Naast de opvang voor dieren, werkt het nauw samen met lokale gemeenschappen.
Als kranige 70 plusser weet Carol niet van stoppen. Ze broedt op nieuwe projecten en een educatief centrum. “Actief bezig zijn met wat jou passioneert, geeft voldoende energie om te blijven gaan”, laat ze weten. Ik knik lachend “Totally agree”. Ja, het klikt met Carol. En neen ze is niet door iedereen begrepen. Je inzetten voor dieren is echter geen populariteitswedstrijd.
Bezoekers die negatief reageren op al haar ‘rare regeltjes’ en vinden dat ze meer bekommerd is om het welzijn van haar dieren dan dat van gasten die deelnemen aan een rondleiding, beseffen niet wat achter de schermen allemaal gebeurt om de dieren onder haar hoede al het nodige te geven.
De patiënten van Osa Wildlife
De meeste dieren die je ziet in Osa Wildlife werden als huisdier gehouden. De eigenaars wilden ervan af of ze werden in beslag genomen. Aangezien ze vaak mentaal en fysiek beschadigd in het opvangcentrum komen, is Carol heel beschermend over hen. Ze weet wat ze hebben meegemaakt, wat hen verontrust en wat hen geruststelt. De richtlijnen die ze geeft bij contact met de dieren zijn er niet zomaar. Helaas ontbreken deze dieren vaardigheden om in het wild te kunnen overleven. Ze zijn te eigen aan contact met mensen of zijn gehandicapt.
Dat verklaart ook waarom sommige kooien klein lijken. Een vogel die niet kan vliegen heeft andere huisvesting nodig dan zijn gezonde soortgenoten. Het kunnen rondwandelen op takken is belangrijker dan hoge kooien waar ze rondjes in kunnen vliegen. Als Carol in de kooi stapt, geeft ze Regalo, een Scarlet Macaw, een amandelnoot die hij gretig aanneemt. Door in een te krappe kooi te hebben geleefd zonder nest om in te slapen, zijn zijn vleugels vergroeid en kan hij niet meer vliegen.
Niet alleen in beslag genomen of gehandicapte dieren komen hier terecht. Soms worden babydieren binnengebracht die door overbezorgde melders te snel werden meegenomen. Dat blijft een heel groot probleem.
Als een dier wordt opgevangen, zal altijd eerst gekeken worden naar de mogelijkheid om het op termijn terug de vrijheid te geven. Zo is het voor wilde dieren belangrijk dat ze zelf kunnen jagen en voorzien in hun voedsel. Soms is het echt zoeken naar truukjes om dat jachtinstinct te triggeren. Zeker bij babydieren die deze inprenting of leerschool niet hebben meegekregen bij hun moeder.
Rehabiliteren en release
Bij jonge ocelotten die te vroeg van de moeder werden gescheiden, is het vangen van levende prooi vaak een groot probleem. Carol slaagde erin om enkele jonge ocelotten aan het jagen te krijgen. Ze tekent tijdens het gesprek op de tafel uit hoe ze met buizen en ratten zorgde voor voedselverrijking.
Er zijn geen kant-en-klare oplossingen. Het is per diersoort en per individu zoeken naar wat werkt. Maar steeds staat voorop: als het dier een kans maakt in het wild, krijgt het dit ook.
De unieke setting, zo afgelegen middenin wilde natuur ver weg van gevaarlijke wegen of gevaar voor elektrocutie, zorgt ervoor dat het wellicht de meest ideale soft release site is die een wildlife rescue center kan hebben. De dieren kunnen op eigen tempo wennen aan hun vrijlating en zelfstandigheid om aan eten te geraken.
Op een gegeven moment slaan ze hun vleugels uit of slingeren ze dieper de jungle in en komen niet meer terug. Wie wel nog terugkeert naar het opvangcentrum, doet dat uit eigen vrije beweging.
Net die unieke ligging maakt het zo moeilijk om dit opvangcentrum met andere te vergelijken. Zij hebben die mogelijkheid meestal niet. Dieren moeten in vele stappen worden voorbereid op vrijlating die vaak op een andere locatie gebeurt, weg van interactie met mensen. Om die reden krijgt Carol kritiek. Haar onconventionele manier van werken en het contact met de blijvers die op het terrein rondlopen worden in vraag gesteld. Begrijpelijk, maar de setting leent zich er nu eenmaal toe.
Het contact met de resident dieren die niet in kooien leven, balanceert op een dunne koord als je de regel van de wet moet volgen. Gelukkig weten we na zelf 20 jaar actief te zijn in de dierenwelzijnssector dat het in het belang van dieren nooit zwart wit mag zijn. Als je het belang voorop stelt van levende wezens, met elk hun aparte bagage, werk je in een zone met vele tinten grijs.
Trieste update januari 2023: OSA WILD SANCTUARY sloot noodgedwongen haar deuren. Misnoegde collega’s uit de sector rapporteerden Carol’s niet-conventionele manier van werken. SINAC paste de letter van de wet strikt toe, nam de dieren in beslag en bracht ze over naar een ander centrum waar de slingerapen zoals Sweetie nu niet meer vrij in de natuur in een voor hen veilige omgeving leven maar opgesloten in een kooi. Maar dus wel volgens de wet in orde. Zo jammer voor de dieren…
Medewerkers en vrijwilligers
Carol’s dag begint om vier uur ’s ochtends met administratief werk. Om half 6 start haar ronde voor de verzorging van de dieren en ziet ze toe op de bereiding van het voedsel. Om 9 uur staat normaal een rondleiding op het programma. De namiddag staat in het teken van observatie en opvolging van het gedrag van dieren die worden voorbereid om vrijgelaten te worden. Om 18 uur eindigt de dag als de nachtdieren hun voer en medicatie hebben gehad.
Ze staat er gelukkig niet alleen voor. Een dierenarts, een bioloog, een etholoog en enkele vaste medewerkers ondersteunen haar. Het is niet evident om gedreven medewerkers te vinden die in zo’n geïsoleerde uithoek willen werken en wonen. Osa Wildlife Sanctuary werkt tevens heel nauw samen met lokale gemeenschappen waar ecotoerisme een cruciale rol speelt in het voortbestaan en de bescherming van dier en natuur.
Je kan ook als vrijwilliger of stagiaire aan de slag in Osa Wildlife. Hiervoor moet je minstens 18 jaar zijn, de juiste ingesteldheid hebben en minstens 30 dagen willen helpen. Aanmeldingen worden door Carol goed gescreend aangezien ze maar al te goed weet hoe moeilijk het is om hier als vrijwilliger het vol te houden.
Er zijn geen terrasjes of activiteiten in de buurt om even te chillen. Je verblijft middenin de ruige wildernis waar je afhankelijk bent van bootjes die je mee naar Puerto Jiménez kunnen nemen als je er even tussenuit wilt. Je betaalt 25 USD per dag voor je logement en maaltijden bij Osa Wildlife.
Als vrijwilliger help je de lokale medewerkers met de dagelijkse voedselbereiding, het schoonmaken van paden, het geven van educatieve rondleidingen enzovoort. Gekwalificeerde vrijwilligers werken mee aan wetenschappelijke projecten inzake het verzorgen van wilde dieren, omgevingsverrijking …
Osa Wildlife Sanctuary helpen
UPDATE 2023: het opvangcentrum is permanent gesloten
Er wordt gewerkt aan het vernieuwen van de infrastructuur voor de dierenkeuken, de woonruimte voor de vrijwilligers en het educatief centrum voor onderzoekers. Ook het kweken van sprinkhanen en ratten staat op de planning om het jachtinstinct van de wilde dieren te voeden.
Inkomsten via rondleidingen zijn niet voldoende om de dagelijkse werking en de projecten te kunnen financieren. Donaties zijn daarom steeds welkom. Sommige producten en materialen zijn heel moeilijk om te vinden in Costa Rica. Vrijwilligers uit Amerika brengen spulletjes mee die op de wish list van Osa Wildlife bij Amazon gekocht werden. Maar je kan ook zelf iets meenemen.
Voedsel-en omgevingsverrijking
- Antischrok voederbakjes voor doodshoofdaapjes en kapucijnapen
- KONG – Extreme Toy: omwille van de scherpe tanden van de dieren is de stevigste versie aangewezen.
Verzorgingsproducten
- Dinktuit voor in kooien.
- Voederspuitjes voor kleine dieren.
Waarom wel of niet Osa Wildlife bezoeken?
Ben je als dierenliefhebber in de buurt en vraag je je af of een bezoek aan dit opvangcentrum iets voor jou is, bedenk dan eerst wat jouw verwachtingspatroon is.
Ga niet
Als je verwacht op een groot terrein langs vele grote kooien te wandelen zoals in Centro Rescate Las Pumas of Rescate Zoo Ave. Dan kom je bedrogen uit. Dieren die vrijgelaten kunnen worden, hebben geen contact met bezoekers. Je ziet enkel de blijvers die meestal door een handicap beperkter in ruimte zitten. De blijvers die vrij in de omgeving leven, kiezen zelf of en wanneer ze zich laten zien.
Als je lak hebt aan de vele regeltjes hoe je wel en niet te gedragen in contact met de dieren. Carol zal je heel duidelijk maken dat de dieren op de eerste plaats komen en terecht.
Ga wel
Ga om een goed doel te steunen en om informatie te krijgen over de unieke opzet van dit opvangcentrum in een paradijselijke omgeving. Als extraatje ontmoet je normaal ook Sweetie. De kans is groot dat je ook andere slingerapen in de buurt van het terrein opmerkt.
Een rondleiding wordt meestal gecombineerd met een andere excursie aangezien een boottochtje niet goedkoop is. De tocht erheen is eigenlijk al een excursie op zich.
Verder na Piedras Blancas
Wie het Piedras Blancas Nationaal park via La Gamba bezoekt, zit vlakbij de Ruta 2.
- Zuidwaarts reis je verder naar Golfito of het uiterste zuiden bij Zancudo, Pavones en Punta Banco. Of je gaat de grens over met Panama als bv Boquete op jou reisroute staat.
- Noordwaarts brengt jou naar de Dominical en de Central Pacific.
- Een overzicht van alle bestemmingen in de South Pacific:
Verblijf je in Puerto Jiménez? Verken de Osa Peninsula verder zuidwaarts via Cabo Matapalo tot het einde van de weg in Carate.
Het schiereiland is echt een schatkist vol pareltjes voor natuurliefhebbers. Zet daarom ook zeker de dorpjes Dos Brazos, Barrigones en Drake Bay aan de rand van het Corcovado nationaal park op jouw planning.
Laatste versie: 20 maart 2023
Meer informatie
- Reisvoorbereiding rondreis Costa Rica
- Waar naartoe in Costa Rica? Kijk op de interactieve kaart
- Maand per maand bekeken: wanneer is voor jou de beste reisperiode?
- Voorbeeldrondreis 2 tot 3 weken “natuur en wildlife”
- Overzicht reisroutes: start hier
- Wat neem je mee naar Costa Rica?
- Logeertips: 30 unieke adresjes
- De 20 mooiste watervallen
- Alles over autohuur, korting en met de auto rijden in Costa Rica
.
Ook zo gefascineerd door wonderlijke natuur en wildlife? Volg Under The Trees op Instagram.
* Boek of koop je iets (tijdens de browsersessie) na het klikken op een link van Booking.com of Bol.com? Dank je! Dit kost jou helemaal niets extra. Het helpt wel om alle informatie op deze blog te onderhouden en gratis te kunnen blijven aanbieden.