Ga in Ojochal als vrijwilliger aan de slag bij Reserva Playa Tortuga. Help zeeschildpadden en leer meer over natuurbehoud in een tropische omgeving.
Bespaar op transport
TIP: Boek je transport van zodra je de vlucht hebt geboekt. Tarieven stijgen snel als de beschikbaarheid mindert!
- Boek bij het meest betrouwbare autoverhuurbedrijf Adobe Rent a car. Krijg automatisch 10% korting verrekend via deze link. Wijzigingen en gratis annuleren is mogelijk tot 72u vooraf.
- Check ook bij Sunny Cars voor de all inclusive formule, eveneens met gratis annuleren optie.
- Beperkt budget? Vergelijk via deze link de beste deals voor een huurauto.
- Ga op avontuur met een 4×4 met rooftop tent van Nomad America en krijg 10% korting met deze code: UNDERTHETREES
- Boek tijdig jouw shuttle.
naar Reserva Playa Tortuga
Where the jungle meets the ocean. Dat is de Costa Ballena. Je vindt er 3 kustdorpen middenin weelderige tropische vegetatie die van de groene heuvels tot aan het strand groeit. In het zuidelijkste dorp Ojochal kom je in het ruigste stukje van de kuststrook terecht. Geen strand om te surfen, te body boarden of te zwemmen, maar eentje waar de natuur de plak zwaait.
Playa Tortuga North is populair bij de locals om er te picknicken. Het zuidelijker Reserva Playa Tortuga, waar de Rio Balso uitmondt, trekt minder enthousiastelingen. En maar goed ook.
Reserva Playa Tortuga is een natuurreservaat met een fragiel ecosysteem. De Rio Balso snijdt er een diepe snelstromende geul in het strand die er elk jaar weer anders uitziet. Keer op keer staren we verwonderd naar een alweer gewijzigd strandlandschap.
Sinds 2023 heeft het water het strand een drastische make-over gegeven. De monding van de Terraba rivier vloeit nu helemaal tot aan Tortuga South waardoor ook de kans om er een krokodil in het water tegen te komen veel groter is dan vroeger. Let dus heel goed op!
Ook de strandwandeling tussen Tortuga South en Tortuga North is enkel nog bij laagtij mogelijk.
De organisatie Reserva Playa Tortuga (RPT) bevindt zich iets verderop in het zijstraatje van de drukke Costanera. Ze zorgt voor het beheer en het toezicht in het natuurreservaat dat een broedplaats van verschillende soorten schildpadden is.
Zeeschildpadden helpen
Duizenden schildpadjes krijgen hier elk jaar hun vrijheid. Tussen juli en januari kondigt Reserva Playa Tortuga op Instagram aan wanneer de volgende lading babyschildpadjes de vrijheid zal krijgen. Dit kan soms binnen het uur zijn of zelfs binnen het kwartier zijn.
Telkens we in Ojochal zijn, proberen we zo’n baby turtle release bij te wonen. En elke keer opnieuw is het genieten van dit spektakel.
4 soorten schildpadden komen hier voor met de warana (olive ripley) als meest populaire gast. Aangezien de locatie waar ze hun nesten maken bij hoogtij onder water komt te staan, maken de eieren weinig kans om uit te komen.
De nesten worden leeggemaakt zodat de eieren op een droge locatie veilig onder strandzand bewaard kunnen worden tot ze uitkomen. Data van nesten worden bijgehouden met het vermoedelijk tijdstip van uitkomen (na circa 60 dagen).
Een sea turtle release gebeurt zo snel mogelijk na het uitkomen van de eieren tenzij het hoogtij is. Bij hoogtij wordt de community via Facebook verwittigd dat op een bepaald uur een release zal doorgaan. En dat is steeds een heel bijzonder moment waar je niet op uitgekeken raakt.
De kleine rakkers spartelen zich vlijtig maar onbeholpen een weg over het strand tot de branding hen als kleine knikkertjes omver gooit en het witte schuim hen opslokt. Intussen hebben ze dit strand ingeprent als de plek waar ze later hun eieren komen leggen.
Helaas staan er voor hen vele gevaren op het menu zodat amper 1 op 1000 de volwassen leeftijd bereikt.
Educatie natuurbehoud en biodiversiteit
Je kan in Reserva Playa Tortuga voor 10 USD een begeleide wandeling van circa 1,5 uur maken. Een bioloog vertelt je onderweg over vogels en wildlife maar ook over de verschillende vegetatietypen en het belang van de lokale flora.
Van prille scheuten tot giganten van junglebomen. De organisatie is actief bezig met het aanplanten van inheemse planten en bomen. In de nursery worden jonge planten en boompjes gekweekt om in de omgeving in te zetten voor het behoud van de natuurlijke cyclus in dit lokale ecosysteem.
Zo lokken amandelbomen Scarlet Macaws die ook graag samen troepen in de grote kruin van een guanacaste.
Educatieve nachtwandeling
Voor een jungle ervaring bij uitstek opteer je voor een nachtwandeling met een deskundige. Wij gaan voor een tweede keer op pad met herpetoloog Cesar Barrio Amoros en sluiten aan bij een night walk met de vrijwilligers van Reserva Playa Tortuga. Ook de directeur Oscar Brenes is mee.
Het ontbreekt onderweg niet aan nuttige info en weetjes over alles wat leeft en groeit in het regenwoud. We krijgen een demonstratie hoe een pad haar gif sproeit en leren meer over het natuurlijke verdedigingsmechanisme van bomen tegen reuzenluiaards die hier vroeger leefden. Ook al zijn deze dieren al ontzettend lang uitgestorven, de bomen hebben tot op de dag van vandaag nog steeds vlijmscherpe doorns op hun stam.
In het reservaat werd onlangs een ocelot gespot. Aangezien deze heel schuw is, zal je een ocelot niet zo snel opmerken, zelfs ’s nachts niet.
Grote giftige spinnen en lange boa’s hoog in de boom laten zich onder het licht van de vele zaklampen zien. De nachtelijke jungle is op jacht, dat is duidelijk.
KAAIMAN MONITORING
Ze hebben beet. De ploeg die deze nacht op zoek ging naar kaaimannen staat iets verderop in de Rio Balso. Een jong exemplaar werd gevat om opgelijst te worden.
Nuttige informatie helpt om een beter zicht te krijgen op de populatie in het natuurreservaat. De kaaiman wordt nadien meteen terug in de rivier vrijgelaten.
Enkele kleine slangen worden in een aangepaste container mee naar het centrum genomen om opgemeten te worden. Uiteraard krijgen ook deze nadien zo snel mogelijk hun vrijheid terug.
krokodillenterritorium
In het reservaat komen behalve kaaimannen ook krokodillen voor waardoor zwemmen in zee op deze plek wordt afgeraden. De nabijheid van de monding van de Rio Térraba en de mangrove zitten daar voor iets tussen. Het is het perfecte habitat voor krokodillen.
Survival of the fittest. De wet van de jungle is meedogenloos. Dat geldt ook voor huisdieren die gezien worden als een gevaar voor lokale fauna. Maar die lokale fauna betekent ook voor hen een reëel gevaar. De huismascotte van de organisatie, een lieve rosse kater, werd in het voorjaar van 2020 helaas gedood door een boa constrictor. Het tropisch paradijs leeft volgens haar eigen regels en die zijn vaak heel hard.
In de jungle is het opletten waar je loopt en wat je doet. Dat wilt niet zeggen dat je er geen onschuldige en lieftallige wezens kan ontmoeten.
Butterfly garden
Elke eerste zaterdag van de maand kan je als bezoeker deelnemen aan een educatieve wandeling in de vlindertuin. Dit programma maakt het mogelijk om meer te leren over de levenscyclus van insecten, de ecologische rol die ze spelen in de natuur en de biologische en culturele relaties die ze onderhouden. De vlindertuin doet onderzoek naar de verschillende soorten en hun levensduur.
Al snel wordt duidelijk hoe delicaat men te werk moet gaan om het levensproces van larf tot vlinder na te gaan. Larven hangen in een cocoon aan een houten plafond hangen met zijde vast. Deze worden voorzichtig op een speldenkopje opgedraaid om in de kast te hangen.
Daar krijgen ze een nummer. Als de vlinder uitkomt, wordt dat nummer voorzichtig op de vleugel genoteerd, wordt het geslacht bepaald en wordt deze vrijgelaten in de vlindertuin.
De planten waar de vlinders hun nectar halen, hebben meestal dezelfde kleur als die van de vlinder. Er is een verschil tussen de planten waar ze hun larven leggen en waar ze nadien naartoe gaan voor voeding. Net om die reden is het zo belangrijk om inwoners te overtuigen hun tuinen van de juiste planten en bloemen te voorzien. Gemanicuurde tuinen vol gras staan haaks op wat het fragiele ecosysteem nodig heeft.
Observatie van wildlife
Reserva Playa Tortuga organiseert dagelijkse monitoring van wildlife om het behoud van soorten in de omgeving te verbeteren.
Deze diersoorten worden op regelmatige basis opgevolgd:
- de Central American tree boa (opmeten en merken)
- zoogdieren waaronder wasberen, coati’s, kinkajous, wezels, otters, tayra’s, apen, miereneters, opposums, luiaards,… (via camera traps)
- krokodillen en kaaimannen (GPS locaties, camera traps, dataverwerking,..)
- vogelsoorten (de regio van Reserva Playa Tortuga telt reeds 296 verschillende soorten vogels!)
Elke ochtend zakken Scarlet Macaws af naar Playa Tortuga waar ze tot de middag verblijven. Tegen de middag trekken ze naar hoge mangrovebomen waar ze elkaar ontmoeten. In de namiddag vertrekt circa een derde van de populatie naar hun voornaamste voedingsbron: de amandelbomen aan het strand en elders in het dorp. Voor zonsondergang vliegen de Scarlet Macaws ten zuiden van Reserva Playa Tortuga waar ze in de mangrove overnachten.
Wil je deze prachtige en luidruchtige vogels in Ojochal in hun natuurlijke biotoop zien? Dan zit je bij Reserva Playa Tortuga op de beste plek.
Beach control en beach clean-up
Behoud van de biotoop aan het strand is een grote bekommernis van Reserva Playa Tortuga. De zee eist een steeds hogere tol van het fragiele ecosysteem vlakbij het strand. Erosie zorgt voor ontwortelde bomen die sneuvelen en zoutwater dat steeds dieper in het reservaat kan spoelen.
Om erosie tegen te gaan, planten vrijwilligers bomen om de randen van het reservaat te verstevigen.
Niet alleen de zee wint aan terrein en beproeft Playa Tortuga. Ook bezoekers hebben een impact op de omgeving. Ojochal zet samen met Reserva Playa Torguga actief in op regelmatige rivier en beach clean-ups. Het intensieve werkt loont, maar het is bedroevend om te zien hoeveel afval wordt achtergelaten.
Reserva Playa Tortuga deed onderzoek naar welk soort afval het meeste voorkomt. Wat blijkt? Verpakkingen van snacks liggen het vaakst als afval op het strand. De impact van al die tussendoortjes is niet alleen voor de omgeving nefast maar ook voor het vele leven in zee en in het reservaat.
Wie doet al dat werk?
De beheerder van de organisatie Oscar Brennes wordt bijgestaan door een marinebioloog, een bioloog natuurbehoud en 3 andere personeelsleden die de dagelijkse werking mee in goede banen helpen leiden. Ze werken in shiften van 10 dagen en zijn 4 dagen vrij. Het vele werk is uiteraard veel te veel voor deze beperkte ploeg. De nood aan vrijwilligers is heel groot. En die vrijwilligers vielen tijdens Covid-19 zo goed als volledig weg toen half maart 2020 de grenzen dicht gingen.
Het wegvallen van dagelijkse observatie op de stranden is niet zonder gevaar. Belangrijke monitoring is cruciaal op een moment dat natuurbehoud meer en meer onder druk komt te staan. Tico’s die financieel niet de middelen hebben om voldoende aan eten te geraken, zoeken hun toevlucht tot de stranden om schildpadeieren weg te nemen en gaan in het regenwoud op zoek naar vlees van wilde dieren. Dat is illegaal.
Zonder dagelijkse observatiewandelingen is de controle hierop helaas te beperkt. Het is echter net dat ecotoerisme dat zorgt voor inkomsten van lokale bedrijven. En over dat delicate evenwicht probeert de organisatie met man en macht te waken.
Alle hulp om het werk van Reserva Tortuga te kunnen blijven verder zetten is meer dan welkom.
Word vrijwilliger
Playa Reserva Tortuga staat op nummer 1 wat buitenlandse vrijwilligerservaring betreft voor zeeschildpadden. Je kan er je hartje ophalen in onderzoek, dataverwerking, het observeren van wildlife en meewerken aan educatieve projecten die natuurbehoud en biodiversiteit voorop stellen.
Wie vooral interesse heeft in de schildpadden: het schildpaddenseizoen loopt van juli tot december. September en oktober zijn de topmaanden om schildpadden op het strand hun nesten te zien maken. Tijdens de andere maanden ligt de klemtoon op het observeren van vogels, kaaimannen, vlinders, rivierotters en vele andere dieren.
Reserva Playa Tortuga zorgt voor huisvesting, 3 maaltijden per dag en toegang tot gratis Wifi.
Wat is niet inbegrepen? Jouw vlucht naar Costa Rica, transport, excursies en alcoholische dranken. Geschikte kleding en spullen voor in Costa Rica.
Vrijwilligers engageren zich voor minstens een week waarin ook opleiding vervat zit. De organisatie beschikt over 13 kamers en een familiekamer. Het vrijwilligersprogramma’s is niet enkel gericht op biologen maar geschikt voor iedereen die interesse heeft in natuurbehoud.
Biologen en jonge wetenschappers komen hier beslist aan hun trekken. Toch trekt Reserva Playa Tortuga een heel brede groep vrijwilligers aan. Iedereen met een gezonde interesse in alles wat er leeft en groeit is welkom om te komen helpen en er meer over te leren.
- Meer info op de website van Reserva Playa Tortuga
- Volg hen op Facebook en Instagram.
Tijdens jouw verblijf kan je de kustdorpen van de Costa Ballena verkennen: Dominical, Uvita en Ojochal of doe een uitstap naar Sierpe en Drake Bay.
Verder vanuit Playa Reserva Tortuga
- Noordwaarts naar Uvita, Dominical of de Central Pacific en Manuel Antonio of trek van kust tot kust richting Cahuita en Puerto Viejo.
- Zuidwaarts rij je naar de Osa Peninsula via Sierpe of de groene corridor aan de Golfo Dulce tot Drake Bay en Corcovado Nationaal Park, Dos Brazos of Puerto Jiménez of vervolg de Ruta 2 naar Golfito tot de grens van Panama in Paso Canoas of verder naar Pavones in het uiterste zuiden.
Laatste versie: 1 augustus 2022
Meer informatie
- Reisvoorbereiding rondreis Costa Rica
- Waar naartoe in Costa Rica? Kijk op de interactieve kaart
- Maand per maand bekeken: wanneer is voor jou de beste reisperiode?
- Overzicht reisroutes: start hier
- Voorbeeldrondreis 2 tot 3 weken “natuur en wildlife”
- Wat neem je mee naar Costa Rica?
- Logeertips: 30 unieke adresjes
- De 20 mooiste watervallen
- Alles over autohuur en met de auto rijden in Costa Rica
.
Ook zo gefascineerd door wonderlijke natuur en wildlife? Volg Under The Trees op Instagram.
* Boek of koop je iets (tijdens de browsersessie) na het klikken op een link van Booking.com of Bol.com? Dank je! Dit kost jou helemaal niets extra. Het helpt wel om alle informatie op deze blog te onderhouden en gratis te kunnen blijven aanbieden.