National Geographic riep Corcovado uit tot ‘de meest biodiverse plek op aarde’. Je zou hier op een dag meer dieren kunnen zien dan op een tocht van weken in het amazonegebied. Kan Corcovado de hoge verwachtingen waar maken?
Hoe Corcovado Nationaal Park bezoeken?
La Leona
La Leona is een populaire vertrekplek om het Corcovado Nationaal Park vanuit Puerto Jiménez te bezoeken. Onderschat deze wandeltocht niet! De temperaturen lopen hier snel bij een zeer hoge luchtvochtigheid. Je vertrekt om half 6 in Puerto Jiménez met een 4×4 en komt 2 uur later in Carate aan.
Na een wandeling van 2 km (45 min) langs Madrigal Beach tot Leona Station loop je het 16 km trail van Leona naar Sirena. Hou rekening met meedogenloze zon op het strand! Onderweg zal je beslist veel wildlife zien. Het is aanbevolen om deze wandeling te combineren met een overnachting in het Sirena ranger station (dit boek je best goed vooraf).
La Sirena
La Sirena is de plek bij uitstek om wildlife te zien. Je bereikt dit ranger station via een bootje vanuit Drake Bay, je wandelt erheen vanuit La Leona (16 km) of vanuit Los Patos (13 km) of je vliegt erheen met Sansa.
Heb je voldoende tijd en een goede conditie? Opteer dan voor een meerdaagse wandeling. Je boekt deze vooraf met een gids en wandelt dan van ranger station tot ranger station.
- Via Osa Great Adventures: start in Drake Bay, bezoek La Sirena en eindig in Carate waar de shuttle je oppikt en naar Puerto Jiménez brengt.
- Osa Wild heeft een aantal formules vanuit Puerto Jiménez.
- Corcovado Hiking Tours vanuit Puerto Jiménez.
De meest gewandelde routes zijn vanuit het Leona station in Carate naar Sirena Station en terug of van Los Patos (in La Palma) naar Sirena en verder naar La Leona.
In Sirena Ranger Station kan je overnachten. Het is niet goedkoop als je alle kosten bij elkaar optelt. Het voordeel: bij een logement zit je echt op de eerste rij om bijvoorbeeld tapirs te zien. Beschikbaarheid is beperkt. Boek dus tijdig bij een erkend gids of via Osa Wild.
- Logement in slaapzaal: 30 USD
- Ontbijt: 20 USD – lunch: 25 USD en avonddmaal 25 USD
- Lockers voor bagage: 4 USD
San Pedrillo
Sector San Pedrillo is het dichtste bij Drake Bay gelegen. Op 20 minuutjes sta je er met het bootje. Je zal hier minder kans hebben om het wildlife te zien dan in La Sirena maar de jungle ervaring is wel intenser. Je wandelt voornamelijk in primair woud in een indrukwekkende en diverse omgeving. Er is zelfs een kort trail waar je ook bij een waterval kan afkoelen.
El Tigre
Het El Tigre trail (7,5 km) gaat niet zo diep in het park maar is wel het makkelijkst bereikbaar. Vanuit Dos Brazos stap je zo de wildernis in. Je spot er vooral reptielen en vogels.
Naar de meest biodiverse plek
Een dagexcursie vanuit Drake Bay betekent om 5 uur opstaan. Ik ben hier steeds met het krieken van de dag wakker maar om 5 uur kant en klaar staan? Mijn lichaam protesteert. Na een snelle koude douche, voldoende cafeïne en een kort maar lekker ontbijt stappen we om 6 uur met een handvol andere vroege vogels in het bootje. Het zou weer een mooie zonnige en droge dag worden. Van regen (wat begin december hier heel normaal is) hebben we nog niets gemerkt. Nog geen spatje regen.
Ga voorbereid op een jungle hike in Corcovado. Doe een lange broek, lichte sneldrogende kleding en stapschoenen aan die vuil mogen worden. Neem voldoende water en iets van bescherming tegen zon, regen en muggen mee. En vooral. Vergeet niet om je verrekijker of fotoapparaat (én reservebatterij) en een waterdichte zak of beschermhoes mee te nemen.
Na een uur varen – wat voelt als een eeuw hotsen en botsen – over ruwe zee, komen we aan een smalle strook lichtbruin strand overschaduwd door diepgroen regenwoud. De branding is moordend. Wacht het juiste moment af om uit het bootje te springen of de branding sleurt je mee. Kluns als ik ben, is dat voor mij geen evidente opdracht. Het slaagpercentage is twijfelachtig. Tom neemt dan ook spontaan het fotoapparaat over.
.
Bedreigd en beschermd
Met kletsnatte broekspijpen sta ik op het strand op de gids te wachten. Zonder begeleiding kom je dit park niet in. Toeristen die in het verleden op een onverantwoorde manier met de wilde dieren omgingen, zorgden voor strengere regels. Het gebeurde te vaak dat een slapende tapir wakker werd gepord om ermee op de foto te kunnen. Wildlife heeft geen behoefte aan likes op sociale media. Terecht dus dat men richtlijnen heeft ingevoerd om meer respect voor de omgeving en de wilde dieren af te dwingen.
Corcovado is 42.500 hectare groot maar pas sinds 1975 beschermd gebied. Tot dan werd er lucratief goud gewonnen en tropisch hout gekapt voor de export of om landbouwgrond te creëren. Houtkap en goud zoeken is intussen al jaren verboden, maar dat belet niet dat het nog steeds gebeurt. Het is niet eenvoudig om met weinig middelen misbruik op grote schaal te controleren.
Gewapende rangers patrouilleren in het park om inbreuken te vast te stellen. Gezien de hoge werkloosheid en het feit dat de Osa de armste regio van het land is, is de motivatie van de overtreders helaas groter dan de pakkans. Covid-19 maakte de situatie er niet makkelijker op aangezien ranger een tijdlang niet meer in het park aanwezig waren.
Jaguars en poema’s
Wij zijn op pad met Edin van Drake Bay Nature, een gids met een schat aan ervaring en kennis over de lokale flora en fauna.
Het feit dat hier jaguars zitten, spreekt tot de verbeelding. Hoe chique zou het zijn er eentje in het wild te zien? ‘We moeten ons niet echt zorgen maken om aangevallen te worden door een jaguar’ merkt Edin op. Jaguars vallen niet zomaar mensen aan en ook nooit frontaal. Er zijn plots weinig vrijwilligers om achteraan in de rij te wandelen.
De kans is zo goed als onbestaande dat je jaguars overdag kan spotten. Gewoon weten dat ze er zijn, is de max. Poema’s worden hier sporadisch wel opgemerkt. Ze liggen vaak in of onder de bomen.
Waar vroeger jaguars in heel Costa Rica voorkwamen, vind je ze nu enkel nog in de laatste grote stukken ongerept regenwoud zoals in Corcovado, Tortuguero, Santa Rosa Nationaal Park en in Amistad Nationaal Park. Door de aanwezigheid van jaguars en poema’s zie je hier in het wild minder luiaards dan aan de Caribische kust waar deze dieren geen natuurlijke vijanden hebben.
Welke dieren kan je wel in Corcovado zien? Alles wat in Costa Rica voorkomt. De natuur laat zich echter niet regelen. Hoe minder je verwacht, hoe fijner de ervaring. De paadjes zijn smal en de plantengroei is weelderig. We worden attent gemaakt op piepkleine zeldzame vogeltjes.
Hoe de gids deze in de wirwar van groen en bewegende blaadjes ziet, is onvoorstelbaar. Door de verrekijker zien we hen in close-up. Oh, daar zitten ze dus: in de 5de boom links van het riviertje op de laagste schuine tak.
“Finding Waldo” is volgens mij hier uitgevonden 🙂
Geruisloos in de jungle wandelen en op het gehoor dieren spotten. Dat werkt hier het beste. We wandelen muisstil langs het pad en houden onze ogen en oren dus goed open.
Een miereneter wandelt voor ons op het pad. We gaan meteen allemaal stokstijf staan en genieten van het zicht. Hij staart ons even aan en wandelt dan nonchalant verder de dichtbegroeide bosjes in.
De basiliskhagedis die over water kan rennen, zagen we reeds op verschillende plaatsen in Costa Rica. Hier zien we echter een uit de kluiten gewassen exemplaar in een boom.
En dan tikken we verder het lijstje af. Zowel de kapucijnapen, de doodshoofdaapjes, de slingerapen als de brulapen duiken in de bomen boven ons op alsof ze één voor één hun act komen brengen.
De charismatische en cruciale tapir
De Baird’s tapir is het grootste landzoogdier van Centraal-Amerika. Hun aantal mindert dramatisch. Van de minder dan 5000 stuks leven er in Corcovado circa 300 exemplaren van deze bedreigde diersoort. De logge herbivoor is 1,8 tot 2,5 m lang, weegt circa 250 kg (tot 400 kg) en communiceert via schelle fluittonen.
De grootse kans om hen te spotten is aan de Laguna Corcovado, langs het wandelpad of bij zonsopgang of zonsondergang langs het strand. Deze kolossen staan op het menu van jaguars en poema’s. Verlies van habitat en jacht bedreigen eveneens hun voortbestaan.
De aanwezigheid van de tapir heeft een enorme impact op de aanwezige ecosystemen. Ook de jaguar, de zeldzame Harpy Eagle, de krokodil en de bull shark spelen een cruciale rol in het evenwicht. Zonder hen zou er een gebrek aan voedselbronnen en prooien zijn waardoor ecosystemen uit elkaar vallen.
We kijken uit naar tapirs die je overdag niet makkelijk kan spotten want dan slapen ze meestal. Het is heel goed mogelijk dat ze een paar meter van het pad veilig onder het dichte bladerdek verborgen liggen. Onze gids doet teken volledig stil te zijn en wijst in het groen. Waar? Wat? Waar kijken we naar? Tom port me in de juiste richting.
Een dikke grijze homp ligt vredig te slapen tussen de struiken. We kijken in stilte toe en wandelen dan verder langs talrijke zwammen.
Strijd om licht en voeding
Tropische regenwouden bestaan uit verschillende lagen die met elkaar concurreren om licht. De toplaag bestaat uit zeer hoge bomen. Een dichte massa boomtoppen, lianen en planten zorgt enkele meters lager voor een zeer dicht bladerdek. De hoogste bomen hebben meestal kleinere blaadjes omdat ze volop blootgesteld worden aan de zon.
Fotogenieke plankwortels zorgen voor voldoende stabiliteit en opslag van voedingsstoffen. Lagere boomsoorten hebben nood aan grotere bladeren om voldoende fotosynthese te genereren.
Onder de toplaag bevindt zich de understory waar jonge bomen en struiken concurreren om zonlicht. Ook epifyten strijden hier om licht en vocht. Deze planten groeien op takken of stammen en halen uit de schors water en voeding. ‘Ze schaden hun gastheer niet’ vertelt onze gids. Bromelia’s en orchideeën zijn veel voorkomende epifyten in het regenwoud. Bomen in het regenwoud hebben meestal bladeren die op een punt eindigen. Overtollig water wordt zo afgevloeid wat een efficiëntere fotosynthese toelaat.
Op de laagste laag speelt de bodem met een grote hoeveelheid aan voedingsstoffen een belangrijke rol in het ecosysteem. In een dicht bos kunnen boomtoppen echter tot 95% van het zonlicht blokkeren. De strijd voor organismen die licht nodig hebben om te overleven woedt hier het hardst. Wij zijn dankbaar om de schaduw want de luchtvochtigheid in het regenwoud is hoog en maakt wandelen uitdagend.
Haaien en krokodillen
Aan het Sirena Ranger Station steken we de geïmproviseerde landingsbaan over en duiken terug de jungle in. We horen de branding luid tegen het strand neerstorten. De riviermonding is het strijdtoneel van jagende stierhaaien of bull sharks. We turen over het water maar zien ze hen niet aan het werk.
Het is broeierig heet. Onze kleding plakt aan ons lichaam en het zweet druipt van ons gezicht. De luchtvochtigheid bedraagt hier 85% bij 35 graden. Het is zo verleidelijk om even in het zeewater afkoeling te zoeken. Toch maar liever te warm dan het volgende hapje te worden van hongerige haaien of krokodillen denken we dan.
Na 5 uur wandelen in de jungle komen we terug aan op de plaats van vertrek. Kleurrijke toekans kirren bij wijze van afscheid hun bekende deuntje. Er staat ons op het strand nog een verrassing te wachten. De gids doet teken naar de rand van het regenwoud waar een logge tapir tussen dood hout slentert. Wow! Hoe chique is dit!
Met een gigantische glimlach hobbelen we terug over de ruwe zee naar Drake Bay. Mijn rug kreunt van de harde slagen op het water, maar wat een onvergetelijke dag was dit weer. Daar heb ik wel wat pijnlijke ledematen voor over 😉
Wanneer (niet) naar Corcovado?
Het regent zowat het hele jaar in Corcovado met een iets drogere periode tussen januari en april. Het is aangenamer wandelen als het droog is, maar ook bij regen zie je veel wildlife. Meestal regent het in de namiddag.
In oktober regent het vaak lang en heftig. Sommige sectoren of trails worden dan tijdelijk gesloten. Check vooraf steeds of de sector die je wil bezoeken open is.
Je betaalt 15 USD toegang en circa 75 USD voor een (verplichte) gids. Overnachten in het ranger station kost je 30 USD. Maaltijden zijn niet goedkoop, wat gezien de afgelegen locatie en moeilijke bereikbaarheid begrijpelijk is. De ervaring om op deze biodiverse plek te overnachten is wel uniek!
Uitdagingen voor de Osa Peninsula
De Osa Peninsula vecht om haar voortbestaan in goede banen te leiden. In het Corcovado Nationaal Park patrouilleren bewapende rangers om goudzoekers en drugsmokkelaars uit het natuurgebied te weren. Tegelijk neemt de druk op de ongerepte omgeving toe en wordt een strikter beleid toegepast om afval van toeristen te beperken.
Je mag geen eigen drinken of voeding meebrengen als je in een ranger station overnacht. Consumpties zijn niet goedkoop maar zorgen voor inkomsten om het terrein en de omgeving zo duurzaam mogelijk te beheren.
Reizigers worden aangetrokken door het ongerepte paradijs en zijn geïntrigeerd door de wildernis van Corcovado. Ze krijgen er de kans om door ongerepte regenwouden te trekken en endemische of bedreigde diersoorten te spotten. In een regio die zo rijk is aan natuurlijke bronnen en toch economisch verarmd is, leeft naar schatting 35 % van de bewoners in armoede.
Om te vermijden dat bewoners in arme en ecologisch kwetsbare plaatsen hun toevlucht niet zoeken tot illegale of destructieve activiteiten, probeert men in te zetten op verantwoorde alternatieven. Als kleine ecolodges niet kunnen overleven, zullen ze immers terugkeren naar visserij of ontbossing.
DUURZAME ONTWIKKELING
Grootschalige ontwikkelingsprojecten waaronder een internationale luchthaven, een jachthaven en een groot internationaal merkresort zetten de Osa beslist voor een enorme uitdaging. Zal het ecotoerisme kansen bieden of zal de grootste troef uiteindelijk verloren gaan aan massatoerisme?
De dreigende komst van omvangrijke buitenlandse projecten heeft lokale ondernemers en milieuactivisten wakker geschud. Zij proberen op hun manier een antwoord te bieden op de vraag naar meer toerisme in het gebied. Toerisme gestuurd vanuit de gemeenschap moet een tegenwicht bieden aan grootschalige projecten die natuurbehoud en lokale economie niet voorop stellen.
Low-impact en community based initiatieven, daar zet ‘Lokal’, een plaatselijke organisatie op in. De documentaire 2,5% the Osa Peninsula maakt duidelijk waar het om gaat. Focus van deze organisatie ligt op educatie en het verzoenen van natuurbehoud en biodiversiteit en de traditionele kennis van de bewoners zodat ze aan duurzame ontwikkeling kunnen werken. Ook educatie van kinderen en het voldoende informeren van bezoekers over de impact van hun gedrag tijdens een bezoek blijf een belangrijk aandachtspunt.
Of de Osa haar natuurlijke rijkdom voldoende zal kunnen beschermen met de uitdagingen die haar te wachten staat, is nog koffiedik kijken. We hopen echt dat internationale investeringen in balans blijven met lokale noden en dat de waardevolle natuur niet te grabbel wordt gegooid aan puur winstbejag.
We keren met het bootje terug naar Las Cotingas in Drake Bay. Morgen staat een gratis wandeling op eigen houtje op het programma: het Drake Bay Hiking Trail.
Verder vanuit Corcovado
- met het bootje terug naar Drake Bay
- met een vliegtuigje vanuit Sirena Ranger Station naar San José
- te voet tot La Leona Ranger Station in Carate (en verder met 4×4 tot Puerto Jiménez) of te voet tot los Platos Ranger Station.
- met de wagen naar Rincón en verder naar Ruta 2 richting Ojochal, Uvita en Dominical.
- Reis je naar de Caraïbische kust? Bekijk de bestemmingen onderweg via Cartago.
Laatste versie: 20 december 2023
Meer informatie
- Reisvoorbereiding rondreis Costa Rica
- Alle nuttige links voor jouw reisplanning
- Waar naartoe in Costa Rica? Kijk op de interactieve kaart
- Maand per maand bekeken: wanneer is voor jou de beste reisperiode?
- Standaard reisroutes in Costa Rica: start hier
- Voorbeeldrondreis 2 tot 3 weken “natuur en wildlife”
- Wat neem je mee naar Costa Rica?
- Logeertips: 30 unieke adresjes.
- De 20 mooiste watervallen.
- Alles over autohuur en met de auto rijden in Costa Rica.
.
Ook zo gefascineerd door wonderlijke natuur en wildlife? Volg Under The Trees op Instagram.